Dlaczego warto mieć tawuły w ogrodzie?
- Łatwa uprawa – niewymagające, odporne na mróz i suszę.
- Długie kwitnienie – od wiosny do jesieni.
- Idealne na żywopłoty i rabaty – pięknie komponują się w ogrodach.
- Różnorodność odmian – od małych krzewów po duże, rozłożyste formy.
- Miododajne kwiaty - przyciągają pszczoły i pożyteczne owady
Najpopularniejsze gatunki tawuły
- Tawuła japońska (Spiraea japonica) – niski krzew o zwartym pokroju i kwiatach w odcieniach różu, bieli i fioletu. Popularne odmiany to ‘Goldflame’, ‘Golden Princess’ czy ‘Anthony Waterer’, 'Genpei', czy 'Japanese Dwarf'.
- Tawuła wczesna (Spiraea arguta) – nazywana także „śnieżną tawułą”, obficie kwitnie na biało wczesną wiosną.
- Tawuła van Houtte’a (Spiraea × vanhouttei) – efektowny krzew o łukowato wygiętych pędach, obsypanych białymi kwiatami w maju i czerwcu.
- Tawuła billardii (Spiraea × billardii) – wysoka tawuła o różowych kwiatach, kwitnąca latem.
- Tawuła szara (Spiraea × cinerea) – jedna z najwcześniej kwitnących tawuł. Najbardziej popularną odmianą tawuły szarej jest 'Grefsheim', która jest obsypana białymi kwiatami już w kwietniu.
- Tawuła brzozolistna (Spiraea betulifolia) - Karłowa tawuła o zwartym pokroju. Kwitnie na biało w czerwcu, na zeszłorocznych pędach. Kwiaty są skupione w płaskie kwiatostany.
- Tawuła nippońska (Spiraea nipponica) - Gatunek pochodzący z wyspy Shikoku w Japonii. Dorasta do 1,2–2,5 m wysokości i szerokości. Kwitnie na biało w środku lata.
Uprawa i pielęgnacja tawuł
Gdzie posadzić tawułę?
Tawuły są mało wymagające i dobrze rosną na różnych typach gleb. Najlepiej rozwijają się na stanowiskach słonecznych lub półcienistych. Im bardziej nasłonecznione stanowisko, tym tawuła będzie obficiej kwitła. Wymagają podłoży przepuszczalnych i umiarkowanie wilgotnych, choć dobrze również sprawdzają się na cięższych glebach. Znoszą lekką suszę, ale zbyt długi zastój wody powoduje gnicie korzeni. Tawuły najlepiej sadzić w podłożach o lekko kwaśnym lub obojętnym pH (pH 5,5-7,5).
Podlewanie
Tawuły są dość odporne na suszę, jednak młode rośliny wymagają regularnego podlewania. Latem warto nawadniać je podczas długotrwałych upałów.
Nawożenie tawuł
Dobrze dobrane nawożenie sprawia, że tawuły kwitną bujnie i zachowują zdrowy wygląd. Stosując nawozy o natychmiastowym działaniu zazwyczaj należy wykonać zabieg w trzech terminach:
- Wiosna (marzec-kwiecień) – stosujemy nawozy bogate w azot (N), który pobudzirośliny do intensywniejszego wzrostu.
- Początek lata (maj-czerwiec) – podajemy nawozy fosforowo-potasowe, które wzmocnią kwitnienie i poprawią kondycję roślin.
- Jesień (wrzesień-październik) – nawozy jesienne bez azotu wspomogą odporność roślin przed zimą.
W przypadku ekologicznych rozwiązań zaleca się stosowanie nawozóworganicznych: np. kompost, obornik granulowany lub biohumus. Nie są one tak bogate w składniki pokarmowe jak nawozy mineralne, ale pomagają w budowaniu struktury i użyżnianu gleby. W przypadku nawozów wieloskładnikowych długodziałających zazwyczaj wystarczy zastosować jedną dawkę w sezonie. Należy pamiętać, aby przekraczać dawek podanych przez producenta na etykiecie produktu.
Cięcie tawuł – kiedy i jak przycinać?
- W przypadku tawuł kwitnących wiosną (np.: tawuła szara, tawuła van Houtte’a, tawuła wczesna) zabieg cięcia wykonuje się po kwitnieniu. Wtedy mocno tniemy pędy z przekwitniętymi kwiatostanami, usuwamy martwe i suche pędy oraz wycinamy część pędów z środka krzewu, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza. Wiosną takie krzewy można skrócić nawet o 1/3 wysokości. Kolejne cięcia można wykonać do połowy lata, ponieważ tawuły kwitnące wiosną zawiązują pąki kwiatowe na zeszłorocznych pędach. Zbyt późne cięcie takich tawuł może spowodować osłabienie kwitnienia lub jego całkowity brak w kolejnym sezonie.
- W przypadku tawuł kwitnących latem (np.; Tawuła japońska, tawuła brzozolistna, tawuła nippońska) cięcie wykonuje się wczesną wiosną. Rośliny kwitnące latem zawiązują pąki kwiatowe na pędach tegorocznych, dlatego wczesne, wiosenne cięcie nie ograniczy kwitnienia. Wręcz przeciwnie, takie cięcie pobudza krzew do intensywniejszego wzrostu i obfitszego kwitnienia. Zabieg cięcia wykonuje się po ustąpieniu przymrozków (marzec - kwiecień). Krzewy tawuły można przycinać dowoli, bez obaw o kondycję roślin. Tawuły dobrze znoszą nawet mocne cięcie i odwdzięczają się obfitym kwitnieniem.
- Dodatkowo co kilka lat warto usunąć najstarsze pędy, aby krzew był zdrowszy i bardziej zwarty, zachowując przy tym terminy podane wyżej.
Rozmnażanie - Jak rozmnożyć tawułę?
Tawuły bardzo łatwo można rozmnożyć. W przypadku amatorskiej uprawy najlepiej sprawdzają się sadzonki zielne pobierane latem i ukorzeniane w wilgotnym podłożu z dodatkiem ukorzeniacza. W przypadku starszych, większych krzewów warto spróbować odkładów. Rozmnażanie przez odkłady polega na przyginaniu pędów do ziemi, które po pewnym czasie wypuszczają korzenie. Taki ukorzeniony pęd można odciąć i posadzić w nowym miejscu w ogrodzie. Tawuły można rozmnożyć również generatywnie (poprzez wysiew nasion). Jednak w tym przypadku jest to bardzo czasochłonne, a efekty nie są zadowalające.
Tawuły - kwitnące rośliny na żywopłot
Do grona kwitnących roślin żywopłotowych śmiało można zaliczyć tawuły. Te niepozorne krzewy idealnie nadają się na zarówno cięte jak i naturalne formy żywopłotowe. W zależności od gatunku można stworzyć żywopłot kwitnący wiosną (np.: tawuła szara 'Grefsheim') lub latem (np.: tawuła brzozolistna). Tawuły są łatwe w pielęgnacji, odporne na mróz i suszę, dzięki czemu żywopłot z tawuł nie będzie sprawiał problemów nawet początkującym ogrodnikom.
Dlaczego warto wybrać tawułę na żywopłot?
- Obfite kwitnienie – tawuły kwitną bardzo obficie w różnych kolorach, w zależności od gatunku i odmiany.
- Szybki wzrost – tawuły szybko się zagęszczają, tworząc naturalną osłonę.
- Łatwa pielęgnacja – dobrze znoszą przycinanie i są odporne na choroby oraz szkodniki.
- Odporność na warunki atmosferyczne – radzą sobie w różnych glebach, są mrozoodporne i znoszą nawet miejskie zanieczyszczenia.
- Sezonowa zmienność – wiosną i latem zachwycają kwiatami, a jesienią ich liście przebarwiają się na żółto, pomarańczowo i czerwono.
Tawuła - najczęściej zadawane pytania:
- Jakie stanowisko dla tawuły? - Tawuły najlpiej rosną na stanowiskach łonecznych. Wymagają podłoży przepuszczalnych i umiarkowanie wilgotnych o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym.
- Czy tawuły mogą rosnąć w cieniu? - Tawuły najlepiej rosną i kwitną w pełnym słońcu, ale tolerują też półcień. W cieniu rośliny będą słabe, rzadkie i mało atrakcyjne.
- Czy tawuły są odporne na mróz? - Tak, większość tawuł jest w pełni mrozoodporna w naszym klimacie.
- Kiedy przycinać tawuły? - rośliny kwitnące wiosną przycina się po kwitnieniu, natomiast te kwitnące latem należy przycinać wiosną.
- Czy tawuła szybko rośnie? - Tak, tawuły rosną szybko.
- Czy tawuła nadaje się na żywopłot? - Tak, tawuły szybko rosną i tworzą gęste, efektowne, kwitnące żywopłoty.
- Czy tawułą jest rośliną zimozieloną? - Nie, tawuła zrzuca liście na zimę.
- Czy tawułę można uprawiać w donicy? - Tak, należy jednak pamiętać o systematycznym podlewaniu, zwłaszcza w lecie.
- Czy tawuła jest miododajna? - Tak, kwiaty tawuły są miododajne i przyciągają pszczoły, i inne pożyteczne owady.
- Czy tawuła pachnie? - Tak, ale zapach jest bardzo delikatny i mało wyczuwalny.
- Jak długo kwitną tawuły? - Kwitnienie tawuł trwa od kwietnia do września, w zależności od gatunku.
- Jakie choroby i szkodniki mogą atakować tawuły? - Tawuły są odporne na choroby, ale mogą być atakowane przez mszyce i mączniaka prawdziwego.
- Jak często podlewać tawuły? - Tawuły w ogrodzie nie wymagają intensywnego podlewania. Dobrze jest je jednak podlać w okresie długotrwałej suszy.
- Jakie rośliny najlepiej komponują się z tawułami? - Tawuły świetnie wyglądają w towarzystwie berberysów, jałowców, hortensji i traw ozdobnych.
- Czy tawuły trzeba nawozić? - Nie jest to konieczne, ale odpowiednie nawożenie poprawia ich kondycję i kwitnienie.