Pochodzenie borówki

Borówka wysoka, znana też jako Borówka amerykańska, należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Występuje w stanie dzikim na terenie USA i Kanady, ale gatunek rozprzestrzenił się też w środowisku naturalnym Nowej Zelandii, Japonii i niektórych rejonach Europy (Wlk. Brytania, Holandia). W Polsce na szerszą skalę zaczęto interesować się uprawą sadzonek borówki po II wojnie światowej (m.in. z inicjatywy prof. Szczepana Pieniążka z Katedry Sadownictwa SGGW w Warszawie). Pierwsze próby często kończyły się niepowodzeniem. Dopiero odpowiednio przygotowane podłoże z kwaśnego torfu zmieszanego z leśną próchniczną ziemią pozwoliło na lepszy wzrost i owocowanie borówki amerykańskiej. Obecnie staje się ona rośliną o coraz większym zasięgu uprawy w ogrodach i na plantacjach. Borówka wysoka to długowieczna roślina, która przy właściwej pielęgnacji może dobrze plonować przez wiele lat.

Charakterystyka borówki

Borówka wysoka (Vaccinium corymbosum) jest krzewem dorastającym do ok. 2-2,5m wysokości. Część nadziemna składa się z kilku lub kilkunastu pędów szkieletowych z wieloma bocznymi rozgałęzieniami. Liście dość duże, skórzaste, eliptyczne, ciemnozielone, niekiedy lekko ząbkowane, jesienią przebarwiające się na kolor czerwony. Pąki kwiatowe tworzą się w szczytowej części tegorocznych pędów. Kwiaty białe, zebrane w grona, pojawiają się w IV-V i są zapylane przez pszczoły lub trzmiele. Owoce są intensywnie niebieskie lub granatowe, pokryte nalotem woskowym. Są większe niż u borówki czarnej i pozbawione brudzącego soku. Owoce są bardzo smaczne, słodkawe lub lekko kwaśne, o bardzo dużej wartości odżywczej. Poszczególne odmiany borówki wysokiej różnią się wielkością owoców, ich smakiem i porą dojrzewania. Owocowanie najwcześniejszych odmian zaczyna się w lipcu, a najpóźniejszych kończy w październiku.

Borówka wartości odżywcze

Ze względu na wartości odżywcze, smakowe i dietetyczne owoców, borówka amerykańska została uznana za owoc XXI wieku. Owoce borówek zawierają mikroelementy takie jak: potas, fosfor, wapń, magnez oraz inne substancje, np. azot, żelazo, tiamina, niacyna, wit.A. W owocach borówek odkryto antocyjany, które mają właściwości antyoksydantów. Dzięki nim są usuwane z naszego organizmu wolne rodniki, co ma wpływ na zapobieganie chorobom nowotworowym. Przeciwutleniacze zawarte w owocach zmniejszają niebezpieczeństwo wystąpienia arteriosklerozy, chorób serca, zmniejszają ilość złego cholesterolu (LDL), zwiększając jednocześnie ilość dobrego (HDL). Minerały w nich zawarte poprawiają wzrok, pamięć, opóźniają starzenie, regulują poziom cukru we krwi, ograniczają występowanie wielu chorób. Wszystkie te dobroczynne właściwości sprawiają, że sadzonki borówki amerykańskiej są obecnie poszukiwanymi krzewami owocowymi na rynku sadowniczym.

Borówka wymagania

Borówka wysoka wymaga gleb kwaśnych (pH 3,5-5,0), przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych. Powinny to być gleby o luźnej strukturze, dobrze odprowadzające wodę. Dostępność powietrza w glebie jest równie ważna jak stała dostępność wody. Na glebach lżejszych, szybko przesychających zalecane jest założenie instalacji nawadniającej. Do uprawy borówki nie nadają się gleby podmokłe, zbyt zwięzłe lub gliniaste. Krzewy są dość odporne na mróz, wytrzymują spadki temperatur dochodzące do -35 stopni Celsjusza. Borówka lubi stanowisko słoneczne (może być półcieniste). Światło słoneczne działa korzystnie na formowanie się pąków, wzrost i dojrzewanie owoców.

Jak nawozić borówki

Stosujemy głównie wiosną nawóz azotowy w postaci siarczanu amonowego. Jest to nawóz wolno działający, łatwo przyswajalny przez glebę. W przypadku słabych gleb celowe jest zastosowanie nawozu potasowego w postaci siarczanu potasowego. Można stosować też nawożenie dolistne mocznikiem (4 opryski co 2 tygodnie) i siarczanem magnezu.

Przycinanie borówek

Aby uzyskać coroczne, obfite owocowanie konieczne jest regularne cięcie krzewów borówki amerykańskiej. W początkowym okresie po posadzeniu ograniczamy się do usuwania pędów mechanicznie uszkodzonych, przemarzniętych lub porażonych przez choroby, ew. cienkich, słabych. Po wejściu roślin w pełnię owocowania, każdego roku powinno się usuwać 20-30% ogólnej masy pędów w krzewie. W miarę starzenia się krzewów stosujemy silniejsze cięcie (tzw. cięcie odmładzające), polegające na usunięciu nadmiaru starych pędów i przycięciu pozostałych na wysokość 60-70 cm od powierzchni gleby.

Choroby i szkodniki borówki

Sadzonki borówki wysokiej są mało podatne na choroby i szkodniki. W uprawie amatorskiej nie stosuje się żadnych zabiegów chemicznych.